Jak czyścić aparat ortodontyczny: stały, ruchomy i retencyjny?

Aparat ortodontyczny – stały lub ruchomy – jest użytkowany przez okres co najmniej kilkunastu miesięcy. Noszenie aparatu wymaga od pacjenta szczególnej dbałości o higienę jamy ustnej, od której w dużym stopniu zależą efekty leczenia. Jak czyścić aparat ortodontyczny stały, a jak ruchomy? Czym czyścić aparat ortodontyczny, aby nie doprowadzić do jego uszkodzenia? Jak usunąć kamień z aparatu retencyjnego? O tym w poniższym poradniku, w którym przybliżamy temat czyszczenia aparatu. 

Dlaczego czyszczenie aparatu ortodontycznego jest tak ważne?

Przez cały okres leczenia ortodontycznego należy dbać o prawidłową higienę jamy ustnej, a co za tym idzie – również aparatu ortodontycznego. Na jego elementach, tak jak na zębach, gromadzą się bakterie tworzące płytkę nazębną. Ich systematyczne usuwanie zapobiega niszczeniu aparatu ortodontycznego. Czyszczenie aparatu ortodontycznego jest ważne również z uwagi na możliwość odwapnienia szkliwa – białe plamy widoczne są wtedy w wokół zamka. Regularne czyszczenie aparatu chroni również przed nieprzyjemnym zapachem z ust i stanem zapalnym dziąseł. Niezależnie od sposobu leczenia wady zgryzu konieczne jest czyszczenie aparatu ortodontycznego stałego lub ruchomego (zdejmowanego).

Jak czyścić stały aparat ortodontyczny?

Pacjenci po rozpoczęciu leczenia ortodontycznego bardzo często zastanawiają się, jak czyścić aparat ortodontyczny na stałe zamocowany na zębach. Wbrew pozorom nie jest to takie trudne – należy jednak przestrzegać kilku podstawowych zasad.

Stały aparat ortodontyczny utrudnia nieco codzienną higienę jamy ustnej, dlatego też wymaga użycia specjalistycznych produktów. Przed czyszczeniem aparatu stałego należy zdjąć ewentualne ruchome elementy, takie jak wyciągi. Polecane są szczoteczki z mniejszą główką i miękkim, przyciętym w kształt litery V włosiem, które ułatwiają precyzyjne czyszczenie powierzchni zębów i docieranie do wszelkich zakamarków aparatu. Przydatne są również szczoteczki międzyzębowe tzw. wyciorki.

W jaki sposób myć zęby przy stałym aparacie ortodontycznym?

Higiena zębów przy stałym aparacie ortodontycznym powinna odbywać się z zachowaniem odpowiedniej techniki. Myjąc zęby należy wykonywać ruchy wymiatające szczoteczką ustawioną pod kątem 45 stopni – zaczynając od zębów trzonowych i kierując się w stronę zębów przednich, pamiętając o dokładnym oczyszczaniu elementów aparatu. Należy przy tym zachować delikatność – zbyt silny nacisk na aparat może skutkować jego uszkodzeniem. Pacjenci, którzy zdecydują się na używanie szczoteczki elektrycznej powinni pamiętać, że tą szczotkę jedynie przykłada się do zębów, nie wykonujemy nią ruchów wymiatających.

W utrzymaniu prawidłowej higieny aparatu stałego pomocne są również nici dentystyczne. Przy aparacie tego typu polecane jest też stosowanie irygatora, który przy pomocy strumienia wody wypłukuje resztki pokarmów z trudno dostępnych miejsc.

Jak często myć zęby z aparatem stałym? Mycie zębów i czyszczenie aparatu ortodontycznego to czynności, które należy powtarzać regularnie, przynajmniej dwa razy w ciągu dnia – rano i wieczorem. Dentyści zalecają jednak korzystanie ze szczoteczek i akcesoriów dentystycznych po każdym posiłku, aby zmniejszyć ryzyko rozwoju próchnicy.

Jak czyścić ruchomy (zdejmowany) aparat ortodontyczny?

Aparat ruchomy, z uwagi na możliwość jego wyjęcia z jamy ustnej, jest łatwiejszy do utrzymania w czystości w porównaniu z aparatem stałym. Aparat zdejmowany należy czyścić zawsze po wyjęciu jamy ustnej. Po wyjęciu aparatu z jamy ustnej należy przepłukać go pod bieżącą wodą, a następnie wyczyścić szczoteczką. Najlepsze do czyszczenia aparatu stałego będzie mydło do rąk w płynie lub płyn do mycia naczyń.

Tak jak w przypadku aparatu stałego, aparat zdejmowany należy czyścić dokładnie, ale delikatnie, aby nie doprowadzić do odkształcenia drutów jego elementów. Podobnie postępować można z nakładkami ortodontycznymi clear aligner. Aparat ortodontyczny ruchomy po zdjęciu warto przechowywać w przekazanym przez ortodontę pojemniku, który zapobiega uszkodzeniu aparatu.

Kamień na aparacie retencyjnym – jak usunąć?

Na koniec leczenia ortodontycznego zakładany jest aparat retencyjny – wyjmowany lub stały. Aparat retencyjny wyjmowany jest podatny na powstawanie osadów, przebarwień i kamienia. Aby zapobiec ich powstawaniu, należy czyścić aparat retencyjny tak samo jak aparaty wyjmowane. Z kolei retencje przyklejane do zębów po wewnętrznej stronie należy delikatnie szczotkować, a przestrzenie między zębami oczyszczać za pomocą nici dentystycznych i irygatora.